Çin mutfağı kendi içinde köklü tarihinin getirdiği farklı yemek kültürlerini barındırmaktadır. Çin’in çok geniş bir mutfağa sahip olması Moğol steplerinden, tropikal Vietnam iklimine, Sarı denizden Himalaya dağlarına uzanan çok geniş bir ülkeye sahip olması ve 1 milyarı aşkın nüfusu besleyebilecek bir besin çeşitliliğine ihtiyaç duymasıdır diyebiliriz. Doğusundaki Şanghay mutfağı Sarı Deniz'in etkisiyle zengin deniz ürünleri mutfağına sahip olan Çin, güneyinde ılıman-nemli iklimiyle Vietnam ve Hong Kong mutfağı pirinç ve sebze ağırlıklı, baharatlı mutfağına yaklaşır. Kuzeyinde ise Pekin mutfağının hamur, et ağırlıklı etkisi mevcuttur. Fransız ve İtalyan mutfağıyla birlikte dünyanın en zengin (belki de birinci) mutfak kültüründen birine sahiptir Çin.
Genel olarak ise Çin yemekleri soya fasulyesiyle yapılan sebze yemekleri, soya sosu, pirinç, soya sütü kullanılarak hazırlanan Pekin ördeği-tavuk yemekleri tatlı ekşi sosları ve hamur işleri yemeklerinden mevcuttur. Çin yemeklerinde öncelik pişirme tekniğidir diyebiliriz. Çok yüksek ateşte ve Wok denilen tavalarda yemeklerini hızlı pişirirler. Böylelikle besin degerleri ölmez ve sebzeler gevrek kalir. Bunun dışında pişirme yöntemi olarak bambudan buğulama tencereleri, barbekü pişirme gibi birçok alternatif de mevcuttur.
Ülkede beyaz peynir, zeytin ve süt ürünleri tüketilmiyor. Tüketilen yoğurt genellikle şekerli ve meyveli olarak tüketiliyor.
Portakallı Pekin ördeği, beyaz eti seven Çin mutfağında milli yemeği sayılır.
Çin böreği, Çin mantısı ve Çin eriştesi diyebileceğimiz noodle bu zengin mutfağın öncelikli hamur işleri menüsünü oluşturur.
Çin yemekleri sebzeler konusunda da bol çeşittedir. Körpe mısır, Çin lahanası ve brokolisi, su teresi, bambu, mantar çeşitleri ve çin su kestanesi gibi bir çok farklı çeşit Çin mutfağının aranılan sebzeleridir.
Sayısız balık çeşidi, midye, kerevit, karides, zengin ekşi tatlı soslarla alışık olmadığımız ama yine de leziz yemeklere dönüşmektedir.
Soya sosu soya fasulyesinin su, tuz ve tahıllarla birlikte fermentasyona uğratılması sonucu elde edilen bir sostur ve Çin mutfağında yaygın olarak kullanılır.
Soya sütü ise kuru soya fasulyesinin suyla birlikte öğütülmesi sonucu elde edilen yüksek proteinli bir içecektir.
Tofu ise soya sütünün aynen lor peyniri gibi ısıtma ve çökeltme uğratılması sonucu elde edilen yumuşak bir yiyecek maddesidir.
Çin mutfağında ekmek de yoktur, ekmek yerine yemeklere, buharda pişmiş pirinç eşlik eder.
Yemeklerde genellikle pirincin fermentasyonuyla elde edilen pirinç şarabı içilir. Yemeklerden sonra ise yasemin çayı veya yeşil çay içilir.
Çin mutfak kültüründe, her ne kadar başlarda olmasa da, birçok ziyaretçinin iğrendiği ve pek hoşlanmadığı kedi, köpek, böcek, yılan ve kertenkele gibi hayvanlar da yenilmektedir. Yine de, Çin’in kanton bölgesi haricinde yoğun olarak tüketilmiyor.
Yağda kızartılmış fareler de meşhurdur.
Çatal ve bıçak kullanılmaz. Diğer ülke insanlarının nasıl tutulacağını bile bilmedikleri çubuklarla, çorba hariç tüm yemekleri yiyebilirler.
Meşhur Çin mutfağı yemekleri nelerdir derseniz;
Ballı tavuk: Balın özel olarak bekletilmiş halinin tavuğa sürülerek servis edilmesiyle midelere farklı lezzetler bırakan bir yemektir.
Akrep kızartması: Buna ek olarak belirtmeliyiz ki akrep kızartması Çin’in sokaklarında, meydanlarında satılan bir atıştırma türüdür. Bizdeki simit ile eşdeğer bir önemdedir.
Akrep çorbası: Akrepten çorba yapacak kadar orijinal lezzetler sunan Çin mutfağı, kendilerini denemek isteyenlere envai çeşit seçenek sunmakta.
Milenyum yumurtası: Özel olarak aylarca bekletilen ördek ve tavuk yumurtalarından yapılan bir yemek çeşididir.
Cicada: Bir çeşit böceğin kızartılması sonucu yapılan yemek, Çin’de epey tercih edilen bir besin.
Kerevizli Çin pilavı: Kereviz, Çin mutfağı için olmazsa olmazlardan biri. Pilavı başka türlü denemek isteyenler için iyi bir fırsat olabilir.
Çin böreği: Belki de Türk mutfağına en uygun yiyeceklerden biri olan Çin böreği tamamen sebzelerden yapılıyor.
Domates soslu mürekkep balığı: Mürekkep balığının zor bulunması ve yapımının zorluğuyla lüks Çin lokantalarında yüksek fiyata servis edilen bir yemek çeşidi.
Shanghai: Tatlı ekşi domuz kaburga, Hong shao rou (domuz etiyle yapılan, Çin’e özgü olan bir sosun kullanıldığı bir yemek, sosun özelliği ise et yemeklerinde ete kırmızı rengi vermesi).
Diyet Kapımda Stajyer Diyetisyeni
Asena Güneş
Yorum Yap