• 5 yıl önce
• 2367 Okunma
• 0 Yorum

Obezite Cerrahisi ve Beslenme

Obezite Görülme Sıklığı Nedir?

Obezite sıklığı gittikçe artmaktadır. Dünyada 1.9 milyar kişi fazla kilolu veya obezdir. Türkiye’de ise obezite oranı  %32.1’dir.   Dünya Sağlık Örgütü (WHO) obeziteyi en tehlikeli ilk 10 hastalıktan biri olarak kabul etmektedir.  Sigaradan  sonra en büyük 2. ölüm sebebi obezitedir.

Obezite Nasıl Belirlenir?

Obezite derecesini belirlemek için kullanılan geçerli ölçek beden kitle indeksi (BKI) dir. BKI =ağırlık/(boy)2  olarak hesaplanmaktadır.  Bu ölçeğe göre BKI’si 30 un üzerinde olan kişiler obez olarak değerlendirilir. Bu değerin yanı sıra vücut yağ oranı da oldukça önemlidir. Yağ oranı erkekler için %10-15, kadınlar için ise %20-25 arasında idealdir.

Obezitenin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Obezite tedavisinde en yaygın ve sağlıklı yöntem diyet programı, egzersiz ve davranış değişikliği ile yapılmaktadır. Bunlar dışında hekim kontrolünde ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi de önerilebilmektedir.

 Obeziteye multidisipliner yaklaşılmalıdır. Hekim ve diyetisyen izleminde olması gereken hasta gerekirse psikiatr gibi yan dallara yönlendirilmelidir. Cerrahi hastaları ise sürekli olarak doktor ve diyetisyen tarafından kontrollü ilerlemelidir.

Kimler Cerrahi Tedavi Olmalıdır?

Obezitenin en etkili tedavi metodu olarak görülen cerrahi yöntemler için BKI’nin 40’ın üzerinde olması gerekmektedir. Ayrıca BKI 35’in üzerinde ve ek olarak diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkları olan kişiler için de uygulanmaktadır. Gastrik band (kelepçe), sleeve gastrektomi (tüp mide), roux-Y gastrik bypass, biliopankreatik diversiyon ve  gastrik plikasyon, bariatrik cerrahi tekniklerdir. Bu teknikler hastanın durumuna göre tercih edilmektedir. Günümüzde en yaygın kullanılan tüp mide işleminde ölüm oranı düşüktür ve daha az komplikasyon görülmektedir.

Obezite Cerrahisi Sonrası

Bariatrik cerrahi sonrası iştah azalması, besin maddelerinin emiliminin azalması, çabuk doyma hissi sayesinde kilo kaybı olmaktadır. Bunların yanında bazı komplikasyon riskleri de bulunmaktadır; vitamin-mineral eksiklikleri, dumping sendromu, steatöre (yağlı dışkı), kusma,  gıda intoleransları vb. Vitamin ve mineral eksiklikleri sonucu anemi, nörolojik problemler ve kemik yoğunluğunda azalma gibi sorunlar da görülebilmektedir. Bu yüzden bariatrik cerrahi sonrası hastanın 5 yıl boyunca takip edilmesi önerilmektedir (Amerikan Metabolik ve Bariatrik Cerrahi Derneği).

Obezite Cerrahisi Sonrası Genel Beslenme Önerileri

• Az ve sık beslenilmeli ve doygunluk hissedildiğinde yemek bırakılmalıdır.
• Yemek yerken acele edilmemeli, yemekler çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır.
• Öğün sayısı en az 6 olmalıdır. Az ve sık beslenme özellikle baygınlık, hipoglisemi, dumping  gibi riskleri önlemek için önemlidir.
• Hastalar beslenmelerinde şeker, şekerli besinler (dondurma, tatlılar, çikolata,jelibon vb), meyve suları, katı yağ ve kızartmalardan uzak durmalıdırlar.

• Belli bir süre (1-1.5 ay) çiğ sebzeler (roka, marul, havuç vb), ekmek/makarna/pilav/bulgur gibi tahıllar , kurubaklagiller/pırasa/soğan/sarımsak gibi gaz yapıcı yiyecekler, nar/portakal/greyfurt/mandalina gibi ilaçlarla etkileşime girebilecek  besinler yasaklanır.
• İçecek tüketiminde kafein , karbonat, asit ve şeker içerenlerden uzak durulmalıdır. Su ve sıvı besinler yemeklerden 30 dk önce veya sonra içilmelidir.
• Gerektiği şekilde besin takviyeleri kullanılmalıdır.
• Kişiye özel beslenme planı hazırlanmalı ve diyetisyen kontrolünde ilerlemelidir.

Sonuç olarak bariatrik cerrahi tedavisi olmuş veya olacak bireyler sadece birkaç ay değil ömür boyu kontrollü olmalıdır. Özellikle ilk yıllar hekim ve diyetisyen desteği şarttır. Sonrası için de kişinin eski alışkanlıklarına dönmemesi, sağlıklı beslenme düzenini fiziksel akivite  ile desteklemesi gerekmektedir.

 Dilan KOYUN

DİYET KAPIMDA MERKEZ DİYETİSYENİ